Als een meisje niks zegt

Het programma BOOS maakte seksueel grensoverschrijdend gedrag op 20 januari in een klap tot ‘trending topic’. Half Nederland keek op YouTube hoe slachtoffers anoniem hun verhaal deden over hun ervaringen bij The Voice of Holland. Ze hoorden de eerste reactie van de hoogste baas, John de Mol met de strekking ‘Slachtoffer zeg er wat van, dan kunnen we optreden’. Kijkers die hun mening kwijt willen, vinden een uitlaatklep op social media.

Onder een bijdrage op LinkedIn schrijft een vrouw: ‘Je moet gewoon van je af bijten, dat doe ik ook. Nooit meer problemen daarna.’ En ik denk: gefeliciteerd meid, dat jij zo’n grote bek hebt. En dankjewel voor je compassie met je minder assertieve zusters. Ik word namelijk altijd een beetje cynisch van social media.

Timing

In gedachten ben ik weer even 17. Het is zomervakantie en ik ben in de wolken, omdat die Griekse god die op de receptie van de camping werkt, me mee naar de disco heeft gevraagd. Eindelijk avontuur. Me niet realiserend dat hij, tien jaar ouder, natuurlijk gewoon zin heeft in een makkelijke wip. Toen was ik namelijk nog niet cynisch, maar jong voor mijn leeftijd en onervaren. Later heb ik me vooral afgevraagd: op welk moment zeg je nee? Vind maar eens de juiste timing. Ik bleef op het nippertje maagd, maar ik heb het er zelden meer over gehad met iemand. Omdat ik dacht dat ik eerder ‘nee’ had moeten zeggen en een naïef kuiken was geweest. Als een meisje niks zegt is dat niet automatisch ja.

De jeugdherinnering hielp me wel te begrijpen hoe onmogelijk het kan zijn om op het juiste moment te beseffen dat je in een situatie verzeilt die te ver gaat. En hoe beschamend het is dat je niet assertief genoeg was om adequaat te reageren.

Wat kun jij doen

En waar brengt dat begrip me? Twee dingen. Zoveel jaren later heb ik meer lef dan dat meisje van 17. Ik kan m’n impact gebruiken om er wél wat van te zeggen als een opmerking volgens mij écht niet kan. Met bonzend hart misschien, maar zo kun je het veiliger maken voor jezelf en voor je collega’s. Boven water halen welke patronen er aan het werk zijn. Of het nu op de werkvloer is of bij een vrijwilligersinitiatief, de sfeer moet zo uitnodigend zijn, dat je ongewenst gedrag kunt benoemen. Zonder dat je daar vervolgens op teruggepakt wordt. Dat kan ik doen. En wat zou het helpen als mannen dat ook doen.

En twee, op het gevaar af dat je nu vindt dat ik de discussie verwater of eindeloos oprek, ik ben ervan overtuigd dat grenzen overschrijden óók al schuilt in grappen die over de grens gaan. In een werksfeer waar je tegen elkaar kan zeggen dat je een opmerking onder de gordel vindt, wordt het ook makkelijker om voor jezelf of voor je collega op te komen als een seksuele grens overschreden wordt. Voor zo’n cultuur kun je je best doen, want spontaan ontstaat het niet. Je kunt feedback geven oefenen en normaal maken. Als je leidinggeeft kun je nadenken over macht en hiërarchie. Wie een nieuwkomer inwerkt kan vanaf het begin benadrukken dat de organisatiecultuur ‘van iedereen’ is. Het opstellen van protocollen kun je uitbesteden, maar de cultuur moet je echt zelf maken.

PS: En de opmerking ‘het was niet vervelend bedoeld’ na een schuine grap, een dubbelzinnige opmerking of handtastelijkheden wil ik echt nooit meer horen.

  • Leestijd 3 minuten
  • Publicatiedatum 24-01-2022
  • Thema Diversiteit
  • Type Blog
  • Auteur(s) Henriëtte Neuijen