Duurzaamheid en leefbaarheid verbinden

Lotte: “Als ik denk aan iemand die duurzaam bezig is, zie ik zo’n overenthousiaste man voor me, altijd een man, die helemaal losgaat op innovatieve systemen en apparaten. Technisch slim, heeft geen auto maar een ligfiets. Hij maakt er een sport van om zijn ecologische voetafdruk te minimaliseren. Misschien is hij in zijn werk ook wel verantwoordelijk voor de energietransitie. Hij investeert veel, maakt gebruik van regelingen en subsidie en wordt nooit moe om uit te leggen wat hij doet om moeder aarde leefbaar te houden.”
Wouter: “Als je dat beeld schetst, zie ik onmiddellijk het gezin dat een wijk verderop woont. Ze hebben hun jaren 60-huis gekocht van de woningcorporatie, maar het onderhoud loopt achter. Met van die tochtrollen in de vensterbank, want ze stoken niet voor de Russen. Als ze zuinig zijn, is dat in de eerste plaats omdat ze geen gekke dingen kunnen doen van hun inkomen. Ze maken zich stiekem veel zorgen hoe dat moet als ze van het gas af moeten. Wie gaat dat betalen? Maar hardop zeggen ze: Zonnepanelen? Veel te duur voor ons soort mensen. Subsidies en regelingen zijn voor de elite, want om daarvoor in aanmerking te komen moet je zelf kunnen investeren. Klimaatverandering? Dat is een hobby voor linkse gekkies.”

Je wilt juist integraal kijken naar duurzaamheid

Lotte: “Mensen met weinig geld zijn vaak zo duurzaam als wat, omdat ze wel moeten. Die zetten de afgesneden witlofstronkjes weer in de aarde. Waarom kopen wat vanzelf groeit?”

Wouter: “Hoe neem je mensen met een smalle beurs mee in de vaart van de energietransitie of rond klimaatadaptatie? Stel je bent een gedreven ambtenaar, een woningcorporatie, een wethouder die energiedoelen moet halen. Je wilt vooruit en mensen gaan in de weerstand. Iedereen lijkt wel hetzelfde doel te hebben, maar er zijn tegelijk veel tegenstrijdige belangen.
Lotte: “En dan komen er oplossingen die onvoldoende draagvlak hebben. Gaan mensen compromissen zoeken op de vierkante meter. Kortetermijneffecten. Maar je wilt juist integraal kijken!”
Wouter: “Niet eerst individueel zonnepanelen of gelijk een collectief warmte net waardoor je niets aan je huis hoeft te doen. Nee meteen al kijken naar isolatie, die ook helpt bij hittebestrijding én bovendien de woonlasten verlaagt als je het goed doet. Dat werkt weer door in het welzijn van mensen als je zo’n hete zomer krijgt als in 2018. Als je de tijd neemt om breder te kijken, kun je uitzoeken hoe je het als wijk kunt doen en niet iedereen voor zich. Hoe je voordeel kunt creëren, de wijk leefbaarder maakt met elkaar en bereikbaar voor iedereen, niet alleen voor de voorlopers die het zich kunnen permitteren.”

We gaan een systeemopstelling doen

Lotte: “Zoveel grote systemen hebben een rol en oefenen invloed uit: politiek, geld, industrie, landbouw, gezondheid. Ga er maar aan staan. Ik bedoel, ga maar staan. Want we gaan dit complexe vraagstuk verkennen in een systeemopstelling!”
Wouter: “Je stelt representanten op voor belangrijke spelers in de energietransitie. Dat maakt verhoudingen in het systeem zichtbaar en verbreedt het perspectief.”
Lotte: “Meer begrip voor de verschillende posities is al winst. We willen stappen zetten, dan moet je elkaar wel verstaan.”