Niet live, wél levendig

Door corona komen twee dingen samen. Ten eerste het virus, dat ons dwingt om nieuwe manieren te verzinnen om met elkaar te brainstormen, plannen te maken en besluiten te nemen. Ten tweede waren er, los van corona, al her en der initiatieven gestart om inwoners te mobiliseren en mee te laten praten via een digitaal platform. Een bewuste keuze om mensen te betrekken bij gemeentelijk beleid, hun directe leefomgeving of een specifiek traject.
Zo heeft bijvoorbeeld de gemeente Heumen het platform Heumen praat mee ingericht met en voor bewoners.

Wijk van de Toekomst online

In Heumen zijn wij betrokken bij de Wijk van de Toekomst. We waren net gestart met de eerste bijeenkomsten, maar konden niet verder. Ontmoetingen met meer dan tien tot vijftien mensen waren niet haalbaar en in bepaalde periodes bovendien verboden. Nu ontmoeten we elkaar digitaal. Een eigen pagina op Heumen praat mee was al de bedoeling; corona heeft het alleen versneld. De interactie is nog beperkt, maar het begin is er.
Gelukkig zijn de mogelijkheden om elkaar digitaal te ontmoeten in een stroomversnelling geraakt. In korte tijd zijn we vaardig geworden in het begeleiden van online bijeenkomsten en hebben we allerlei extra mogelijkheden leren kennen om in te zetten.

Een digitale bijeenkomst heeft beperkingen

Laten we er geen doekjes om winden. Online bijeenkomsten hebben absoluut nadelen. Vooral in het begin, als je elkaar nog niet kent, is het veel moeilijker om betrokkenheid en gemeenschappelijkheid te creëren. Even een geintje maken, non-verbale uitingen, iets tegen je buurman- of vrouw fluisteren. Al die sfeerbepalers vallen af. Bovendien komen mensen óók voor de gezelligheid naar een bijeenkomst. Voor het praatje bij de koffie, even kleppen met mensen die je kent. En bewoners die niet digi-vaardig zijn, gaan niet achter de laptop zitten voor een online bijeenkomst. Als ze al de juiste apparatuur en een goede netwerkverbinding hebben. Zij vallen dan ineens buiten de boot.

En dan de voordelen

Maar er zijn zeker ook voordelen. Wanneer informeren het hoofddoel is, kan dat juist heel goed in een online bijeenkomst. En als je een bijeenkomst zorgvuldig leidt, kun je alle deelnemers goed aan het woord laten. De assertievere mensen kunnen er niet doorheen roepen, omdat vaak de afspraak is dat mensen hun geluid uitzetten. De bescheiden of verlegen deelnemers komen beter aan bod. De chatfunctie in programma’s maakt inspraak en vragen stellen makkelijk te regelen.
En waar je de ene groep (de digibeten) niet bedient, komen andere juist aan hun trekken. Mensen die niet mobiel zijn, of ’s avonds niet graag meer over straat gaan. Alleenstaande ouders die geen oppas hoeven te regelen, mensen zonder auto die geen moed hebben om in het donker door de regen te fietsen, mantelzorgers die degene voor wie ze zorgen niet alleen kunnen laten.

Ook inwoners zien de voordelen steeds vaker. Dan helpt het als ze zelf kunnen meedenken over een digitaal platform. Zo trekken we in Duiven-west samen op met de wijkvereniging om een platform in te richten dat bij hen past. Voor een platform mét en vóór bewoners.

Kan online efficiëntie ook verbindend zijn?

Een kleine werkgroep, een overleg met de gemeente: we hebben ervaren dat het prima digitaal kan en het scheelt een hoop reistijd. We dachten dat je voor diepte-interviews elkaar fysiek moet ontmoeten, maar al (video)bellend bleken evengoed diepgaande gesprekken mogelijk.
En een groepsgevoel creëren en vasthouden? Daar moet je wel echt je best voor doen en creatieve alternatieven voor bedenken. In onze eigen organisatie merken we dat het kan, dat sommige activiteiten zelfs net zo gezellig en levendig kunnen zijn als je het goed aanpakt.
Voor groepen die elkaar niet goed kennen is het inderdaad een stukje lastiger. Maar we leren nog steeds.

We proberen de voordelen uit te buiten en de nadelen te beperken. En wat wij geleerd hebben, delen wij graag met jou. Nu en in toekomst.